کشمیر نامی است که نسبت به عمق فاجعه‌ای که در آن به وقوع پیوسته کمتر شنیده شده و بسیاری به دنبال آن‌ هستند این پرونده حقوق بشری مهم را تنها نزاع دو کشور هند و پاکستان بر سر یک منطقه تعیین‌تکلیف نشده معرفی کنند، فارغ از آنکه جان هزاران انسان بی‌گناه، در سکوت‌رسانه‌ها و به دلیل سیاست‌گذاری یک‌جانبه‌گرایانه دولت افراطی نارندرا مودی به خطر افتاده است. به مناسبت روز همبستگی با مردم کشمیر، برای گفت‌وگو سراغ آقای محمد شهریار، نماینده دولت پاکستان و سرکنسول این کشور در مشهد مقدس رفته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

اهمیت روز همبستگی کشمیر به چه دلیل است؟
هر سال در تاریخ ۵ فوریه مردم پاکستان و کشمیر «روز همبستگی کشمیر» را گرامی می‌دارند. هدف از نام‌گذاری این روز، ابراز حمایت و همبستگی پاکستان با مردم جامو و کشمیر تحت اشغال غیرقانونی هند، مبارزه مستمرشان برای آزادی و ادای احترام به شهدای کشمیری است که جانشان را بر اثر اقدامات نیروهای اشغالی هند از دست داده‌اند.

شرایط کنونی کشمیر به چه شکل است؟
شرایط فعلی سخت است. جامو و کشمیر تحت اشغال غیرقانونی هند از ۵آگوست ۲۰۱۹ تاکنون، بیش از سه سال حصر و مقررات منع رفت و آمد اعمال شده توسط نیروهای اشغالگر هندی را متحمل شده است. در مقام مقایسه، سه سال اخیر بدترین دوران در تاریخ ظلم‌های هند علیه کشمیری‌های بینوا طی ۷۵ سال گذشته محسوب می‌شود. در واقع با لغو ماده ۳۷۰ و A۳۵ قانون اساسی هند، هویت کشمیری‌ها که توسط قانون اساسی هند و شورای امنیت سازمان ملل به رسمیت شناخته شده بود، برای همیشه انکار شد. کل ایالت جامو و کشمیر به دو منطقه جامو و کشمیر و لاداخ تقسیم شد که تحت کنترل دولت مرکزی قرار می‌گیرند. با وجود این، اقدام دولت مودی تنها موجب افزایش تنفر در بین کشمیری‌ها شد و نیروی اشغالگر امکان لذت بردن از این اقدام خود را پیدا نکرد.
لغو ماده ۳۷۰ که به ایالت جامو و کشمیر موقعیت ویژه‌ای اعطا و ماده ۳۵A که شهروندان هندی را از خرید زمین و ملک در ایالت جامو و کشمیر منع می‌کرد، با اعمال زور اجرایی شد. بیش از یک‌هزار رهبر و فعال برجسته سیاسی در زندان‌های مختلف هند محبوس شدند، کشتارهای بدون برگزاری دادگاه، بازداشت‌های خودسرانه، محاصره‌های مرحله‌ای، عملیات جست‌وجو و شکنجه بازداشتی‌ها توسط نیروهای اشغالگر هندی در جامو و کشمیر تحت اشغال ادامه دارد. افزون بر ۶۴۰ کشمیری از ۵ آگوست ۲۰۱۹ تاکنون به شهادت رسیده‌اند.

هدف از لغو ماده ۳۷۰ و A۳۵ قانون اساسی هند چه بود؟
هدف اصلی دولت مودی این بود با تغییر بافت جمعیتی ایالت تحت اشغال، کشمیری‌ها را وادار به فرمان‌برداری کند. بیش از ۴میلیون مجوز سکونت کشمیری برای شهروندان هندی به عنوان ساکنان دائم کشمیر تحت اشغال صادر شده است. چنین اقدامی به‌طور دائم بافت جمعیتی ایالت تحت اشغال را تغییر می‌دهد. همزمان، دولت مودی درصدد تغییر ساختار حوزه انتخابی است که تحت تسلط اکثریت مسلمانان قرار دارد و در این راستا اقدام به دستکاری گزارش به اصطلاح «کمیسیون تعیین حدود» کرده، با این هدف که کرسی‌های بیشتری به حوزه انتخابی تحت تسلط هندوها اختصاص پیدا کند، بدین شکل خود به خود جمعیت اکثریت مسلمان کشمیر در سرزمین مادری خود به اقلیت تبدیل می‌شوند.
جالب است بدانید تمامی این اقدامات ظالمانه هند، نقض آشکار قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در خصوص مناقشه کشمیر است. به عنوان مثال، قطعنامه۹۱ شورای امنیت سازمان ملل مورخ ۳۰ مارس ۱۹۵۱، به‌صراحت اعلام می‌کند: «در مورد وضعیت نهایی ایالت جامو و کشمیر باید بر اساس خواسته مردم آن و با روش دموکراتیک و برگزاری همه‌پرسی آزاد و بی‌طرفانه تحت نظارت سازمان ملل تصمیم‌گیری شود».

انگیزه هند از این اقدامات چیست؟
پاکستان و هند در سال ۱۹۴۷ بر مبنای «تئوری دو ملت» مستقل شدند، بدین معنا که مسلمانان و هندوها در قالب دو کشور جدا جای گیرند. در قالب «طرح تقسیم»، تصمیم بر این شد تمامی مناطق با اکثریت مسلمان‌ و همجوار پاکستان، به پاکستان ملحق شوند. کشمیر یک ایالت با اکثریت جمعیت مسلمان است و مقرر شده بود بخشی از پاکستان باشد، اما نیروهای هند ۲۷ اکتبر ۱۹۴۷ به‌طور غیرقانونی کشمیر را تصاحب کردند. لغو این دو ماده نیز در راستای همین هدف صورت گرفته، چرا که کشمیر همچنان یک ایالت با اکثریت مسلمان‌نشین است.

وضعیت حقوق بشر در کشمیر به چه شکل است؟
موارد نقض حقوق بشر در سال۲۰۲۲ نیز همچنان بی‌وقفه ادامه داشته است. گزارش‌ها از شهادت ۲۱۴کشمیری شامل یک زن و پنج پسر نوجوان توسط نیروهای هندی حکایت دارد. ۵۷نفر از شهدای کشمیری در پی رویارویی‌ها و بازداشت‌های ساختگی به شهادت رسیدند.
مقامات هند ۱۴بار از برپایی نمازجمعه در مسجد جامع تاریخی سرینگار ممانعت و برگزاری تجمعات مذهبی در طول محرم، شب برات، شب‌قدر و عید میلاد النبی(ص) در مکان‌های مختلف را ممنوع کردند. تقریباً تمامی رهبران سیاسی کشمیر در زندان‌ها به سر می‌برند یا درگیر فرایندهای حقوقی هستند. براساس برآوردها، افزون بر ۴هزار کشمیری در زندان‌های مختلف هند و جامو و کشمیر تحت اشغال غیرقانونی هند، محبوس هستند.

موضع پاکستان در قبال مناقشه کشمیر چیست؟
جامو و کشمیر مناقشه اصلی بین هند و پاکستان و طولانی‌ترین مناقشه بلاتکلیف در دستور کار سازمان ملل از زمان اشغال بخش‌هایی از جامو و کشمیر در تاریخ ۲۷ اکتبر ۱۹۴۷ توسط هند است. برقراری صلح پایدار در منطقه شرق آسیا منوط به حل‌وفصل مناقشه جامو و کشمیر مطابق با قطعنامه‌های مربوط در شورای امنیت سازمان ملل و خواست مردم کشمیر است.
پاکستان از جامعه بین‌الملل درخواست دارد هند را برای جنایاتش در جامو و کشمیر تحت اشغال غیرقانونی محکوم کند و از هند می‌خواهد تمامی اقدامات یک‌جانبه و غیرقانونی اتخاذ شده در تاریخ ۵ آگوست ۲۰۱۹ و پس از آن را ملغی اعلام و نقض فاحش، سیستماتیک و گسترده حقوق بشر در آن را متوقف کند. همچنین تغییرات غیرقانونی بافت جمعیتی در جامو و کشمیر تحت اشغال هند را که نقض قوانین بین‌الملل و تعهدات رسمی خود هند تحت قطعنامه‌های مربوط در شورای امنیت سازمان ملل است را متوقف، اتهامات ساختگی را باطل و به‌سرعت رهبران سیاسی کشمیری، خبرنگاران، حامیان حقوق بشر و جوانان محبوس تحت بازداشت‌های مستبدانه را آزاد کند.

انتظار از جمهوری اسلامی ایران چیست؟
به طور قطع برای دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان بسیار مهم است در کنار هم از مبارزه و جنبش کشمیر حمایت کنند. پاکستان سپاسگزار و قدردان رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای و سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران به‌خاطر حمایت‌های مستمرشان از نهضت و هدف کشمیر است. کشمیری‌ها چشم انتظار تداوم ندای حمایت قاطع جمهوری اسلامی ایران هستند.

خبرنگار: حسین محمدی اصل